Podstawowymi celami i zadaniami Ochotniczych Straży Pożarnych jest prowadzenie działalności mającej na celu zapobieganie pożarom, udział w akcjach ratowniczych przeprowadzanych w czasie pożarów oraz innych miejscowych zagrożeń i klęsk żywiołowych, a także informowanie ludności o istniejących zagrożeniach.
Pierwsze wzmianki o ratownictwie ogniowym pojawiły się w Polsce już w epoce średniowiecza. Z kolei pierwsze zorganizowane jednostki pożarnicze, będące prekursorami obecnych Ochotniczych Straży Pożarnych, powstały w II połowie XIX wieku równolegle we wszystkich trzech zaborach. Gdy Polska znów stała się państwem niepodległym, we wrześniu 1921r. związki strażackie połączyły się w Główny Związek Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej. W 1949r. związek ten rozwiązały ówczesne władze, po czym w 1956r. został on reaktywowany. W 1992r. dokonano zmiany nazwy związku na Związek Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej.
Patronem Ochotniczych Straży Pożarnych jest św. Florian. Strażacy obchodzą swoje święto w dniu 4 maja, który uważany jest za datę śmierci św. Floriana i Międzynarodowy Dzień Strażaka, w Polsce obchodzony jako święto państwowe.
Na terenie Gminy Ryńsk funkcjonuje 12 jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych. Dwie z nich, a mianowicie OSP w Zieleniu oraz OSP w Ryńsku, są włączone do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego (KSRG). Poza tym wszystkie zostały zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS).
Członkostwo w Ochotniczych Strażach Pożarnych Gminy Ryńsk posiada 414 osób, w tym 40 kobiet. Rozróżnia się różne rodzaje członkostwa:
- Członkostwo czynne, czyli takie które nadaje się osobie, która aktywnie uczestniczy w wykonywaniu postanowień statutu, opłaca składkę członkowską i złożyła przyrzeczenie. Tego typu członkostwo w OSP Gminy Wąbrzeźno posiada 326 osób, w tym 9 kobiet.
- Członkostwo wspierające, które posiada osoba fizyczna lub prawna współdziałająca w rozwoju OSP, wspomagająca finansowo lub w inny sposób jej działalności. Ten rodzaj członkostwa posiada 61 osób.
- Członkostwo honorowe, które walne zebranie przyznaje osobie szczególnie zasłużonej dla ochrony przeciwpożarowej. W jednostkach OSP Gminy Ryńsk przyznano tego typu członkostwo 27 osobom.
- Członkostwo w Młodzieżowych Drużynach Pożarniczych (MDP) uzyskuje osoba, która ukończyła 12 rok życia, uzyskała zgodę opiekunów ustawowych i złożyła przyrzeczenie. Na terenie Gminy Ryńsk funkcjonują 3 MDP liczące 31 członków, z czego 9 to dziewczęta.
Wszystkie jednostki poza OSP w Sitnie oraz OSP w Myśliwcu zostały wyposażone w wozy strażackie, których przydział kształtuje się następująco:
- OSP w Zieleniu: pojazdy marki Ford oraz Jelcz
- OSP w Ryńsku: pojazdy marki Mercedes oraz Jelcz
- OSP w Pływaczewie: pojazd marki STAR
- OSP w Przydworzu: pojazd marki STAR
- OSP w Jarantowicach: pojazd marki STAR
- OSP w Jaworzu: pojazd marki STAR model A29
- OSP w Węgorzynie: pojazd marki Ford model D600
- OSP w Orzechowie: pojazd marki Żuk
- OSP w Orzechówku: pojazd marki STAR
- OSP w Ludowicach: pojazd marki Żuk model A15
Jednostki Ochotniczych Straży Pożarnych na terenie Gminy Ryńsk powstawały na przestrzeni 67 lat. Najstarszą z nich jest OSP Jarantowice która powstała już w 1889r, z kolei najmłodszą jest OSP w Sitnie, która powstała w 1959r..
Pozostałe jednostki Ochotniczych Straży Pożarnych Gminy Ryńsk powstawały w latach:
- 1923r. – OSP w Orzechowie
- 1924r. – OSP w Ryńsku
- 1925r. – OSP w Węgorzynie oraz OSP w Orzechówku
- 1927r. – OSP w Ludowicach oraz OSP w Pływaczewie
- 1946r. – OSP w Przydworzu oraz OSP w Jaworzu
- 1947r. – OSP w Myśłiwcu
- 1959r. – OSP w Sitnie.
Strażacy ochotnicy skupiający się w Ochotniczych Strażach Pożarnych Gminy Ryńsk, tak jak ich koledzy na terenie całego kraju, z ogromnym poświęceniem i odwagą wykonują swoje niełatwe i niebezpieczne obowiązki. Chcąc robić to profesjonalnie, biorą udział w organizowanych dla nich szkoleniach specjalistycznych, a także zacieśniają współpracę z Komendą Powiatową Państwowej Straży Pożarnej w Wąbrzeźnie. Dzięki temu zwiększają bezpieczeństwo mieszkańców naszej gminy.